Drie woorden, negen lettergrepen. Ze zouden onze wereld een compleet ander gezicht kunnen geven.
Vooraf; er gaat ontzettend veel mis in onze wereld anno 2021. In voorgaande blogs op deze site heb ik daar veel over geschreven. Een paar actuele voorbeelden in Nederland wil ik nog één keer benoemen:
Cruciale beroepen
Sinds vorig jaar weten we wat de cruciale beroepen zijn. Zonder uitzondering overheidsdiensten. Ik noem er slechts drie, maar ze zijn wel exemplarisch: Zorg, Politie en Basisonderwijs. Juist op de cruciale beroepen is sinds de kabinetten van CDA-premier Lubbers in de jaren 80 van de vorige eeuw steeds bezuinigd. De mensen in die beroepen worden daarentegen door de ‘samen’leving wel zodanig belast, dat juist bij hen het ziekteverzuim bijzonder hoog is en dat alle drie de voorbeelden op barsten staan.
De overheid als de beschermer van de zwakken
Volkomen onschuldige burgers door de Belastingdienst in opdracht van onze overheid compleet kapot zijn gemaakt. Een door het parlement zelf ingestelde commissie met leden uit datzelfde parlement concludeerde eind 2020 zelfs, dat de overheid rond de kinderopvangtoeslag de grondwettelijke rechten van burgers met voeten heeft getreden. Alex Brenninkmeijer (voormalig ombudsman, lid van de Europese Rekenkamer in Luxemburg en hoogleraar in Utrecht) meldt al ruim 10 jaar geleden keihard aan de bel te hebben getrokken.
Kortom: de menselijke maat is sinds de jaren tachtig in de vorige eeuw volledig vervangen door kostenbeheersing en efficiency. En daarvoor zijn landelijk zowel alle grote spelers in onze Tweede Kamer sinds de jaren 80 verantwoordelijk.
Dáárom een bijdrage vanuit compassie, vertrouwen en commitment
Omdat het bovengenoemde bij iedereen eigenlijk wel bekend is en het erop lijkt, dat het maatschappelijke debat anno 2021 alleen nog gaat over het aanwijzen van schuldigen. Dat klinkt dan wel stoer, maar intussen verandert er niet wezenlijk iets. En laat nou juist dát – het veranderen van ons gedrag – een mogelijkheid is, die mensen – zij het met moeite – wel kunnen realiseren.
Compassie
Waar rechtspraak oorspronkelijk bedoeld is om gerechtigheid te doen, lijkt het helaas verworden tot controle van de rechter of de regels wel zijn gehandhaafd. Ongeacht of die regels rechtvaardig zijn of niet. Daardoor kunnen criminelen onder een misdaad wegkomen door een vormfout en onschuldige burgers zwaar in de problemen komen. Compassie betekent, dat we elkaar de ruimte geven om mens te zijn. Om elkaar niet constant de maat te nemen. Door een minderbedeelde of iemand die in de war is gewoon een beetje te helpen. Barmhartigheid te betrachten. Te delen van je overvloed. Want delen blijkt heel vaak vermenigvuldigen te zijn.
Vertrouwen
Natuurlijk, er zullen altijd mensen zijn, die liever geen positieve bijdrage leveren. Maar zij zijn de uitzondering op de regel. Geef mensen vertrouwen. Nodig uit om een bijdrage te zijn aan de samenleving op een wijze die ze zelf mogen initiëren. Begin 2018 ben ik in de wijk Oldenbarneveld aan het werk gegaan als vrijwilliger. De sfeer was destijds ronduit negatief. “Men (de Gemeente, de Woningstichting, de wijkagent, andere instanties) doet toch niets met onze klachten.” was en is voor veel mensen nog steeds de mening. Vanaf eind 2018 werken we met de slogan: “Oldenbarneveld? Dat zijn wij. Samen!” Naast dat we als Wijkplatform wijkbewoners constant uitnodigen, nemen we ook hun wensen en klachten serieus, organiseren we af en toe een feestje en staan we in geregeld contact met de gemeente en de andere instanties om samen aan onze wijk te bouwen. Dat heeft geresulteerd in actie vanuit de gemeente om het verkeer veiliger te maken, de aanleg van een mooie speelplek in overleg met ouders en heel wat andere actie. (zie de website van het Wijkplatform) We begonnen in februari 2018 met zijn tweetjes. Vandaag bekijk ik de uitkomst van de enquête die we in december in onze wijk hebben uitgezet om mensen te vragen mee te denken. Ondanks dat er met mij inmiddels al heel wat actieve bewoners uit de wijk zijn vertrokken, zie ik dat de teller nu op 180 adressen staat met mensen die ofwel geïnteresseerd zijn en actief op de hoogte gehouden willen worden ofwel daadwerkelijk actief willen gaan meedenken. De wijkbewoners beginnen er langzaam aan weer vertrouwen in te krijgen, dat ook hun mening er toe doet. Dat ook hun stem gehoord gaat worden. Dat Oldenbarneveld inderdaad ook hún wijk is!
Commitment
Naast deze enorm positieve respons vanuit de wijk zelf is er inmiddels ook heel positief nieuws te melden met betrekking tot de samenwerking van vrijwilligers en professionals in de vorm van een convenant (‘Samen voor Oldenbarneveld’), dat inmiddels ondertekend is geworden door alle partijen die in de wijk min of meer actief zijn. Van Gemeente en Welzijn Barneveld en het Ontmoetingscentrum Bronveld tot en met het jongerenwerk, de politie, de BOA’s, Centrum Jeugd en Gezin, de Woningstichting en diverse andere partijen voor maatschappelijk werk. Een convenant waarin vrijwilligers en professionals elkaar beloven om SAMEN deze zowel cultureel als maatschappelijk heel diverse wijk verder op te bouwen. Door dit commitment naar elkaar toe niet alleen uit te spreken maar ook vast te leggen in een convenant wordt in elk geval op papier de SAMENwerking geborgd.
Groter denken, kleiner doen!
Ik besef best, dat wat we in onze wijk aan het doen zijn een druppel is op de gloeiende plaat, die Nederland is. En het wordt al helemaal klein op wereldschaal. Toch is het dit kleiner doen, beginnen bij jezelf, je eigen gezin, je straat, je buurt, je wijk, je dorp, je stad waar het volgens mij écht om gaat. Dáár – zo in het klein – kan iedereen verschil maken. Dáár – zo heel dichtbij – hoeven we ons niet machteloos te voelen. Het is en blijft doen, werken op kleine schaal. Maar het neemt niet weg, dat het wel om heel groot denken gaat. ‘Groter denken’ gaat immers om gerechtigheid, om samenwerken, om verbinden.